Οδηγός για ναυτικούς

Ακριβώς απέναντι από το Βορεινό (το βορειότερο ακρωτήρι της Αντιπάρου) εκτείνεται η νησίδα Διπλό, που χωρίζεται από τα παράλια της Αντιπάρου με στενό πέρασμα – με πλάτος μόλις 150 μέτρα και βάθος μισό μέτρο περίπου, στο ρηχότερο τμήμα.

Βορειανατολικά του Διπλού ορθώνεται ο μονοκόμματος όγκος της νησίδας Κάβουρας – η οποία επίσης ενώνεται με το Διπλό με αμμώδη αβαθή. Τα βόρεια και ανατολικά παράλια της νησίδας περιβάλλονται από αμμώδη αβαθή και βράχους που είτε προβάλλουν είτε παραμένουν κρυμμένοι κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Αντίθετα, τα νοτιοανατολικά της παράλια σχηματίζουν, μαζί με τα βορειοανατολικά της νησίδας Διπλό, έναν φιλόξενο ορμίσκο, ανοιχτό προς την ανατολή, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αγκυροβόλιο για μικρά σκάφη.

Ανάμεσα στο βόρειο άκρο της Αντιπάρου και στις δυτικές ακτές της Πάρου ανοίγεται η βόρεια είσοδος του στενού της Αντιπάρου. Στο μέσον περίπου του κυρίως στενού, βρίσκεται η νησίδα Ρευματονήσι, 360 μέτρα από την ακτή της Αντιπάρου. Νότια της νησίδας η θάλασσα κρύβει ύπουλους βράχους και επικίνδυνα αβαθή. Έτσι, ο διάπλους του στενού είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος για έναν άπειρο ναυτικό.

Η νότια είσοδος του στενού της Αντιπάρου είναι πιο φιλόξενη για τους ναυτικούς. Στολίζεται από μια αλυσίδα τριών νησίδων που είναι γνωστή με την ονομασία Παντερονήσια, ενώ βορειότερα, ο βραχώδης ύφαλος Αναβάθη σημαδεύει το μέσο της απόστασης Πάρου – Αντιπάρου.

Οι ανατολικές ακτές της Αντιπάρου έχουν τη δική τους ομορφιά. Η θάλασσα αλλού προχωρεί στην αγκαλιά της ξηράς, σχηματίζοντας ορμίσκους, κι αλλού αγκαλιάζει η ίδια γλώσσες ξηράς, μικρά ακρωτήρια. Στο βορειοανατολικό άκρο της Αντιπάρου σχηματίζεται ένας γραφικός ορμίσκος, στα νοτιοδυτικά παράλια του οποίου απλώνεται το όμορφο χωριό της Αντιπάρου (Κάστρο) με το γεμάτο μικρά σκάφη όμορφο λιμάνι του, το Μώλο. Στο βόρειο τμήμα του όρμου υπάρχει η πιο ρηχή αμμουδιά του νησιού, τα Καλούδια.

Περίπου 3,5 χιλιόμετρα νότια του βορειοανατολικού άκρου του νησιού και σε απόσταση 250 μέτρων από την ακτή, υπάρχει η βραχονησίδα Άγιος Αντώνιος με το ομώνυμο εκκλησάκι, ενώ απέναντί της σχεδόν η εκκλησία της Αγίας Κυριακής. Νοτιότερα βρίσκεται το ακρωτήριο Γλυφά, με τον ομώνυμο ορμίσκο και μια θαυμάσια παραλία. Από αυτό το σημείο ξεκινούν άγονοι ορεινοί όγκοι και η ακτή συνεχίζεται προς νότο, μέχρι το ακρωτήριο Άκακος. Νότια από το ακρωτήριο σχηματίζεται ο ανοικτός όρμος Περαματάκι (Σωρός).

Στο βόρειο τμήμα του βρίσκεται το Απάντημα. Νότια του όρμου Περαματάκι εκτείνεται η στενή προεξοχή που αποτελεί το νότιο άκρο της Αντιπάρου. Έχει μήκος κοντά 4 χιλιόμετρα και πλάτος περίπου ένα, είναι ορεινή και καταλήγει στο ακρωτήριο Πεταλίδα ή Κάβος Σκύλος. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο όρμος Σώστης και ο κόλπος της Φανερωμένης με το ομώνυμο εκκλησάκι.

Ανάμεσα στις νοτιοδυτικές ακτές της Αντιπάρου και το μικρό νησί Δεσποτικό σχηματίζεται ο στενός δίαυλος Όρμος Δεσποτικού. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αγκυροβόλιο, καθώς προστατεύει τα σκάφη από όλους τους καιρούς, εκτός των νοτίων. Το βορειοδυτικό στόμιό του καλύπτει η νησίδα Τσιμηντήρι ή Κοιμητήρι, το ανατολικό άκρο της οποίας ενώνεται με την ακτή της Αντιπάρου με αβαθή. Τη νότια είσοδο στον όρμο Δεσποτικού σημαδεύουν ένα μικρό ακρωτήριο στην αντιπαριώτικη ακτή και το απότομο ακρωτήριο Κούτσουρας στο ανατολικότερο άκρο του Δεσποτικού, που την κορυφή στέφει ο φάρος του. 

Τα παράλια της Αντιπάρου στον όρμο του Δεσποτικού είναι ομαλά, ενώ στο βόρειο τμήμα τους υπάρχει ο μικρός οικισμός του Αγίου Γεωργίου. Η θαυμάσια παραλία του προσφέρεται για κολύμπι και ηλιοθεραπεία με θέα τον βραχώδη όγκο του Δεσποτικού. 

Το νησάκι Δεσποτικό (Επισκοπή), η  Πρεπέσινθος των αρχαίων, έχει έκταση 6,6 τετρ. χλμ. και μήκος 5,4 χιλιόμετρα περίπου, ενώ το μέγιστο πλάτος του είναι κάπου 3 χιλιόμετρα. Είναι  αρχαιολογικός  χώρος,  εξ ολοκλήρου αδόμητο και ακατοίκητο,  ορεινό και άγονο, με καθαρές ακτές που υψώνονται απότομα πάνω από σημαντικά βάθη, τα “κρεμαστά νερά” στη γλώσσα των ναυτικών. Οι κατάλληλες για κολύμπι παραλίες βρίσκονται στις βορειοανατολικές του ακτές, στη νότια ακτή του όρμου του Δεσποτικού, κοντά στο εκκλησάκι της Παναγίας, καθώς και στον κολπίσκο Λιβάδι, στα νότια του νησιού. Στα νοτιοδυτικά του Δεσποτικού βρίσκεται η νησίδα Στρογγυλό με ψηλές, απότομες ακτές, τραχύ ορεινό και άγονο έδαφος και μεγαλύτερο υψόμετρο 187 μ. στο βόρειο τμήμα της. Στο νότιο άκρο της υπάρχει φάρος που σημαδεύει το νοτιότερο σημείο της Αντιπάρου και της ομάδας νησιών που την περιβάλλουν.

Τα δυτικά παράλια της Αντιπάρου, βόρεια του όρμου του Δεσποτικού, σχηματίζουν το στενό και μακρύ ακρωτήριο Τράχηλος, το δυτικότερο σημείο του νησιού, και στη συνέχεια προχωρούν προς τα βόρεια, όπου σχηματίζουν δύο κόλπους, οι οποίοι περιβάλλουν ένα πλατύ βραχώδες ακρωτήριο. Ο νοτιότερος από τους δύο κόλπους κρύβει μια θαυμάσια παραλία, ενώ λίγα μέτρα προς το εσωτερικό βρίσκονται δύο χαριτωμένα εκκλησάκια, τα Μοναστήρια. Τη βόρεια ακτή του βορειότερου από τους δύο κόλπους σχηματίζει το ακρωτήριο Καλόγερος, μετά το οποίο η ακτογραμμή στρέφεται προς τα ανατολικά και προχωρεί, ζωγραφίζοντας πολλούς ορμίσκους, μέχρι τον μεγαλύτερο από αυτούς, το Λιβάδι, με εκπληκτική μικρή παραλία.-

-Πηγή:

   Κοινότητα Αντιπάρου (έκδ. χ.χ.), Αντίπαρος